Kompetencje przyszłości – jakie umiejętności będą pożądane na rynku pracy?

Specjaliści są zgodni: zmiany technologiczne, rozwój sztucznej inteligencji i maszyn, a do tego zmiany kulturowe w Europie i na świecie powodują, że pracownicy muszą na nowo zdefiniować swoje mocne strony i nabywać nowe umiejętności, by umacniać swoje pozycje na rynku pracy. Nie chodzi jednak wyłącznie o tzw. umiejętności twarde. Wśród kompetencji przyszłości znajdują się także m.in. umiejętność krytycznego myślenia i rozwiązywania problemów, aktywne uczenie się czy kreatywność. Przyjrzyjmy się bliżej kompetencjom, które będą najbardziej pożądane na rynku pracy w najbliższych latach.

Jakie czynniki kształtują świat, a razem z nim rynek pracy?

Żyjemy w czasach czwartej rewolucji przemysłowej i gigantycznych zmian technologicznych oraz społecznych. Zmiany dzieją się tak szybko, że wielu osobom trudno za nimi nadążyć. To, co najbardziej kształtuje dzisiejszy świat, a co za tym idzie także rynek pracy, to przede wszystkim:

• Automatyzacja i algorytmizacja pracy, rozwój sztucznej inteligencji – algorytmy w wyszukiwarkach czy boty, które obsługują nas w sieci, a nawet przez telefon to już nieodłączna część naszej rzeczywistości.
• Nowe formy komunikacji i stały dostęp do informacji, a do tego nadmiar informacji i związana z tym poniekąd dezinformacja – wszystko to sprawia, że inaczej przyswajamy i komunikujemy treści.
• Globalizacja, migracje, rozwój pracy zdalnej – jesteśmy z jednej strony zależni od gospodarek krajów położonych tysiące kilometrów od nas, z drugiej zaś współpracujemy na co dzień z ludźmi z odmiennych kultur niż nasza.
• Dłuższe życie i koncepcja lifelong learning – żyjemy coraz dłużej, a do tego uczymy się przez całe życie. Zwiększa się udział seniorów w społeczeństwie i na rynku pracy.
• Zanieczyszczenie planety, nadprodukcja i wyczerpywanie naturalnych zasobów prowadzące do kryzysu klimatycznego (a w konsekwencji także większe ruchy migracyjne).

Wszystko to ma wpływ na rynek pracy i kompetencje pożądane przez pracodawców. A zatem – jakie kompetencje są szczególnie cenione na rynku pracy?

Co musimy umieć, żeby mieć dobrą pracę?

Ważne jest przede wszystkim łączenie kompetencji miękkich z umiejętnościami technicznymi, a przynajmniej ze świadomością, jak wykorzystywać nowe technologie. Z jednej strony musimy uczyć się żyć i pracować w środowiskach multikulturowych, z drugiej rozwijać umiejętności, których nie może posiąść sztuczna inteligencja, z trzeciej – rozumieć, jak działają nowoczesne technologie, jak się rozwijają i jak je wykorzystywać.

„Twarde” kompetencje przyszłości 

Oto kilka przykładów cennych umiejętności:

• Analityka i statystyka – umiejętność odczytywania i analizowania danych, wyciągania wniosków i przewidywania potencjalnych zdarzeń.
  Umiejętność, która znajduje się na pograniczu kompetencji miękkich i twardych, to krytyczne myślenie, czyli zdolność do analizowania, oceniania i wyciągania wniosków. Ważne jest, by widzieć szerzej i głębiej. By w sposób jasny i racjonalny myśleć o pojawiających się problemach. By odróżniać fakty od opinii.
• Umiejętności cyfrowe w zakresie STEM (science, technology, engineering, math) – nauka, technologia, inżynieria, matematyka.
• Zdolność kreowania nowych technologii – z wykorzystaniem systemów opartych na uczeniu maszynowym i AI.

„Miękkie” kompetencje przyszłości

Są nie mniej ważne niż te stricte techniczne. Wśród nich warto wyróżnić kompetencje, takie jak:

• Empatia – zdolność do „wchodzenia w buty drugiej osoby”. Umiejętność odczytywania emocji jednostek i grup, reagowania na nastroje w zespołach, wykazywanie się zrozumieniem dla innych ludzi. Wszystko to, czego sztuczna inteligencja (na razie) nie potrafi robić.
• Kreatywność – zdolność do nieszablonowego myślenia, do wychodzenia poza utarte schematy, do proponowania oryginalnych i nieoczywistych rozwiązań.
• Zdolności negocjacyjne i umiejętności zarządzania grupą – umiejętność zarządzania dynamiką grupy, z uwzględnieniem empatii i odporności na częste zmiany technologiczne.
• Aktywne uczenie się – poszukiwanie informacji, poszerzanie wiedzy, zdobywanie nowych umiejętności; wszystko z własnej inicjatywy, aktywnie, np. poprzez czytanie książek, branie udział w kursach, eksperymentowanie, uczestniczenie w dyskusjach itp.
• Kompleksowe rozwiązywanie problemów – wymaga od nas kreatywności, innowacyjności i krytycznego myślenia. To kompetencja, która pozwala z szerszej perspektywy spojrzeć na problem, biorąc pod uwagę różne czynniki, które na niego wpływają. Zdecydowanie jedna z najważniejszych umiejętności na rynku pracy.

Może Cię zainteresować: Jak uczyć się języka? 5 kreatywnych sposobów.

Wskazówka! Wellbeing, psychologia, dietetyka czy treningi personalne – są to obszary o dużym potencjalne we współczesnym rynku pracy.